Miedzyrzec Podlaski

Walory przyrodnicze

 Międzyrzec Podlaski położony jest w mezoregionie Równina Łukowska - płaskim, piaszczystym obszarze, pochylonym w kierunku południowo-wschodnim.  Najwyższe wzniesienia dochodzą tu do 170 m n.p.m. Mało żyzne, bielicowe gleby występujące w regionie przyczyniły się do zachowania znacznych kompleksów leśnych. Najpopularniejszymi lasami są tu bory sosnowe, porastające okoliczne piaszczyste wzniesienia. Tereny podmokłe porastają lasy łęgowe i wiązowe oraz zespoły roślinności szuwarowej. Lesistość w samym mieście wynosi 9,3 %. Znaczna lesistość okolic Międzyrzeca wpływa łagodząco na miejscowy klimat.

Flora Międzyrzeca Podlaskiego i okolic obejmuje blisko 26 gatunków roślin podlegających ochronie ścisłej, 11 gatunków objętych ochroną częściową oraz 113 gatunków rzadkich w skali kraju. Fauna jest równie bogata. Stwierdzono występowanie 216 gatunków  kręgowców. Warto wymienić żyjące w okolicznych lasach łosie, jelenie, kuny leśne i lisy, a na terenach podmokłych żółwie błotne i bobry.

Na terenie miasta znajduje się duży węzeł hydrograficzny – rzek: Piszczka, Krzna Północna i Krzna Południowa oraz ujściowy odcinek Kanału Wieprz–Krzna. Powstały na przełomie lat 50. i 60. XX w. kanał, posiada 140 km długości i jest najdłuższym kanałem melioracyjnym w Polsce .  Łączy rzekę Wieprz (poniżej Krasnegostawu) z Krzną (w Międzyrzecu Podlaskim). Turystyczne wykorzystanie kanału uzależnione jest od zróżnicowania stanu wód rzeki Bug, której Krzna jest lewym dopływem. Obecnie jakość wody cieku jest dobra, co przełożyło się bezpośrednio na zainteresowanie wędkarzy. W 2008 r. wybudowano  bulwar nadrzeczny wzdłuż rzeki na terenie miasta. Obszar ten jest już sukcesywnie zagospodarowywany. Dotychczas powstał odcinek ścieżki rowerowo – spacerowej  oraz wypożyczalnia sprzętu wodnego

Rzeka Krzna powstaje z połączenia Krzny Północnej i Południowej, na swoim biegu silnie meandruje, pozostawiając liczne starorzecza. Ze względu na atrakcyjne położenie nad rzeką Krzną, Międzyrzec posiada dogodne warunki do rozwoju turystyki kajakowej. Pomiędzy Międzyrzecem, a położonym na południowy-wschód od miasta zbiornikiem „Żelizna” istnieje nieoznakowany szlak wodny. W sezonie organizowane są także spływy kajakowe Krzną z Międzyrzeca Podlaskiego do jej ujścia do Bugu w Neplach.

Na terenie i w okolicy Międzyrzeca Podlaskiego podjęto działania mające na celu ochronę najcenniejszych siedlisk przyrodniczych. W 2001 r. na terenie miasta utworzono użytek ekologiczny „Stawy”, powstały w wyniku eksploatacji torfu. Obejmuje on zarośnięte zagłębienia (w tym dawne koryto rzeki Krzny), łąki, pastwiska oraz nieużytki w dolinie Krzny. Bogatą florę obszaru reprezentują m.in. storczyki, jest to także miejsce gniazdowania wielu gatunków ptactwa, w tym błotniaka stawowego, brzęczka i wodnika. Celem utworzenia nieużytku było zachowanie cennego przyrodniczo obszaru o dużym znaczeniu ekologicznym i krajobrazowym.

W Międzyrzecu Podlaskim znajdują się trzy pomniki przyrody ożywionej: kasztanowiec zwyczajny (Plac Zbawiciela), jesion wyniosły (na terenie zespołu pałacowo-parkowego) i dąb szypułkowy (ul. Łukowska 6).

W 1981 roku powstał rezerwat  przyrody „Liski” reprezentowany przez różne typy zbiorowisk leśnych (m.in.: grądy, olsy, łęgi i bory sosnowe) . Występujące tu rośliny chronione to m.in.: widłak jałowcowaty, orlik pospolity, lilia złotogłów oraz różne gatunki storczyków. Na terenie rezerwatu wytyczono trzykilometrową pieszą ścieżkę dydaktyczną (oznakowaną kolorem czerwonym). Rozpoczyna się ona przy tablicy informacyjnej ustawionej obok pomnikowego dębu i biegnie drogami leśnymi. Trasa posiada 6 przystanków dydaktycznych. Projektowane są trzy kolejne rezerwaty przyrody: „Kwasówka”, „Olszewnica” i „Dębinka”.

Kolejnym obiektem przyrodniczym znajdującym się na terenie Międzyrzeca są „Międzyrzeckie Jeziorka” - zespół pięciu akwenów położonych na południowo-wschodnich krańcach miasta. Zbiorniki powstały w wyniku eksploatacji złóż żwiru. Najstarsze zbiorniki mają około 40 lat i posiadają bardzo urozmaiconą linię brzegową z licznymi zatokami, półwyspami i wyspami

Ich głębokość jest bardzo zróżnicowana, co jest typowe dla zbiorników o genezie wyrobiskowej. Dna zbiorników są piaszczyste lub muliste. Głównym zbiornikiem kompleksu jest „Żwirownia” (maksymalna głębokość ok.10 m). Zbocza zbiornika są łagodnie nachylone, pokryte cienką warstwą organicznych osadów. Na brzegach zbiornika postępuje sukcesja drzew i krzewów, w tym także borów sosnowych. Nad zalewem „Żwirownia” znajduje się stanica żeglarska i kąpielisko miejskie. Jest to miejsce koncentracji mieszkańców miasta w sezonie letnim. Na zalewem znajduje się infrastruktura turystyczna - domki letniskowe, stanowiska do caravaningu, miejsca do grillowania i ognisk oraz ławki, stoły i wiaty. Stowarzyszenie Rozwoju Żeglarstwa zajmuje się organizacją aktywnego wypoczynku, prowadzi także szkolenia żeglarskie.  Obecnie miasto realizuje projekt, współfinansowany ze środków Unii Europejskiej, pn. „Zagospodarowanie terenu rekreacyjno – turystycznego „Międzyrzeckie Jeziorka” w Międzyrzecu Podlaskim”. W wyniku jego realizacji powstaną m.in.: całoroczny  - igielitowy stok narciarski z wyciągiem, mini stok saneczkowy, plac rekreacyjny dla dzieci, budynek zaplecza sanitarnego – magazynowego, ciąg pieszo – rowerowy, parking i drogi dojazdowe. 

„Międzyrzeckie Jeziorka”, ze względu na bogactwo ryb, stanowią również atrakcyjne miejsce dla wędkarzy – organizowane są tu cykliczne maratony wędkarskie odbywające się w ramach „Dni Międzyrzeca Podlaskiego”. Są one organizowane przez działające na terenie miasta jedno z trzech kół Polskiego Związku Wędkarskiego – „Złoty Karaś”. Międzyrzeckie zbiorniki umożliwiają także uprawianie sportów wodnych m.in.: pływanie, żeglarstwo oraz windsurfing. Są główną atrakcją miasta w sezonie letnim i stanowią podstawę do rozwoju turystyki kwalifikowanej w całej gminie.

Miasto posiada również dogodne warunki do uprawiania turystyki pieszej i rowerowej. Rejon i strefa podmiejska Międzyrzeca Podlaskiego wyposażona jest w sieć szlaków turystycznych – „Dolina Krzny”, „Szlak południowy” oraz ścieżki spacerowe. W 2007 roku powstała ścieżka rowerowa od Placu Jana Pawła II do Stanicy Żeglarskiej „Żwirownia”. Długość trasy wynosi około 21 km i obejmuje 10 przystanków. Trasa powstała dzięki działaniom Nadleśnictwa Międzyrzec Podlaski i Urzędu Miasta. Od 2007 roku w Międzyrzecu Podlaskim działa stowarzyszenie „Konna Straż Ochrony Przyrody i Tradycji”, które współpracuje z innymi organizacjami w zakresie rozwoju turystyki jeździeckiej.